Brezilya’da kokain bağımlılığına karşı Calixcoca aşısı geliştiriliyor

Dünyanın ikinci en büyük kokain tüketicisi Brezilya’da bilim insanları kokain ve türevlerine olan bağımlılıkla mücadele için yenilikçi bir tedavi ve aşı geliştirmekte olduklarını duyurdu.

Calixcoca adı verilen aşının hayvanlar üzerinde denemeleri başarılı sonuç verdi. İnsan üzerinde deney aşamasına geçen proje, geçen hafta Brezilya’da tıbbi araştırmalarla ilgili verilen, ilaç firması Eurofarma’nın sponsor olduğu Euro Health Innovation ödüllerinde 500 bin euroluk büyük ödülü kazandı.

Minas Gerais Federal Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde tedaviyi geliştiren ekibin koordinatörü psikiyatr Frederico Garcia, tedavinin ruhsat onayı alması halinde kokain bağımlılığının ilk kez bir aşı kullanılarak tedavi edileceğini belirtti.

Aşı konusundaki beklentinin yüksek olduğuna dikkat çeken Garcia, klinik deneylere katılmak için gönüllü olmak üzere 3 binden fazla kişinin ekibiyle temasa geçtiğini bildirdi.

Calixcoca aşısı nasıl çalışıyor?

Araştırmacılar, aşının kokain ve toz kokainden elde edilen türevlerin beyne ulaşmasını engelleyen bir bağışıklık tepkisini tetiklediğini ve böylece bağımlılık zincirinin kırılmasını umduğunu belirtti. 

Bir başka deyişle, aşı ile kullanıcının “kafayı bulmasının” önüne geçilmesi amaçlanıyor.

Uyuşturucu, yüksek düzeyde zevk veren dopamin salımını uyararak madde kullanımı ve bağımlılık sürecini ödül sistemiyle pekiştiriyor.

Aşı, hastaların bağışıklık sistemlerini tetikleyerek kan dolaşımındaki kokain moleküllerine bağlanan antikorlar üretmelerini sağlıyor. Bu moleküller, dopamini beynin “ödül merkezine” geçemeyecek kadar büyütüyor.

Calixcoca denemelerde ne kadar etkili oldu?

Calixcoca’nın denendiği hayvanlarda kokaine karşı önemli düzeyde antikor üretildiği ve yan etkilerinin az olduğu kanıtlandı.

Araştırmada ayrıca aşının fare fetüslerini de kokaine karşı koruduğu anlaşıldı. Bu da aşının bağımlı annelerin doğmamış bebeklerini korumak için kullanılabileceği fikrini güçlendiriyor.

“Calixcoco uyuşturucu tedavisini yeniden şekillendirebilir”

Kokain son derece yüksek derecede bağımlılık yaratan uyuşturuculardan biri. ABD Uyuşturucu Kullanımı Ulusal Enstitüsü’nün verilerine göre düzenli kokain kullanan her dört kişiden biri bağımlı hale geliyor.

Kokain bağımlısı her dört kişiden yalnızca biri, beş yıllık tedavi sonrasında bağımlılıktan kurtulabiliyor.

Kokain ve türevlerine olan bağımlılığa karşı psikolojik danışmanlık, sosyal yardım ve rehabilitasyonun haricinde özel bir tedavi bulunmuyor. Bu nedenle araştırmanın lideri Garcia, aşının uyuşturucu tedavisini yeniden şekillendirebileceği görüşünü savunuyor.  

Aşının özellikle rehabilitasyon sonrasında yeniden bağımlı olmak istemeyen bireyler için faydalı olması umuluyor.

Öte yandan, aşıyı avantajlı yapan bir diğer özellik, aşının biyolojik maddeler yerine laboratuvarda geliştirilen kimyasal bileşenlerden yapılması. Bu durum, hem aşının üretimini diğer aşılara göre daha ucuzlaştıracağı, hem de depolanmak için çok soğuk ortamlara gerek duyulmayacağı anlamına geliyor.

Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi’ne göre dünyada en fazla kokain tüketilen Amerika Birleşik Devletleri’nde de bir aşı geliştirilmesi için benzer çalışmalar yürütüldü. Ancak klinik deneylerde yeterli sonuçların elde edilmediği çalışma durduruldu.